MGC Legal ekibinin kaleme aldığı işbu “Hukuk Davalarında Temyiz” başlıklı makalemizi okumanıza sunarız.
Temyiz Dilekçesi Nedir? (Hukuk Davası)
Hukuk davasında temyiz dilekçesi konusunu incelemeden önce, temyizin sözlük ve teknik anlamlarını inceleyeceğiz. Sonrasında, hukuk davalarında temyiz dilekçesi konusuna bakacağız. Son olaraksa, temyiz dilekçesi hakkında Yargıtay kararları konusunu araştıracağız.
Temyiz Ne Demek?
Temyiz kelimesi sözlükte ayırt etme, seçme ve ayırma anlamlarına gelmektedir. Buna ek olarak, hukuki terminolojide temyiz ise kararlardaki doğru ve yanlışın ayırt edilmesi sürecidir. Bu kapsamda temyiz, mahkemelerin vermiş olduğu kararların denetlenmesi işlemidir.
Temyiz Nedir?
Hukuk davasında temyiz ise daha dar bir anlam taşımaktadır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) md. 361’e göre iki tür kararlar için temyize başvurulabilir:[1]
Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerinden verilen temyizi mümkün nihai kararlar,
Hakem kararlarının iptali talebi üzerine verilen kararlar.
Bu kararların Yargıtay tarafından denetlenmesi hukuk davasında temyiz anlamına gelmektedir. Yargıtay ilgili Hukuk Daireleri de söz konusu temyiz incelemesini gerçekleştirecektir.
Temyiz Mahkemesi Nedir?
Temyiz mahkemesi, istinaf mahkemesi tarafından verilen kararları denetleyen mahkemedir. Türk hukukunda hukuk davalarında temyiz merci Yargıtay Kanunu md. 13’e[2] göre Yargıtay’dır. Ancak nihai kararın temyiz edilebilmesi için temyizi mümkün kararlar olması gerekmektedir.
Sonuç olarak, Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri tarafından verilen temyizi mümkün kararların, temyiz edilmesi durumunda dava bir üst merci olan Yargıtay’a taşınmaktadır. Bu şekilde, bir işbölümü yapılmasının nedeni, kararların uygulamada birliği sağlaması ve Hukuk Dairelerinin uzmanlaşmasının sağlanmasıdır.
Hukuk Davası Temyiz Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Hukuk davası temyiz dilekçesi yazma hukuki bilgi ve uzmanlık gerektiren bir konudur. Bu gerekçe ile bu süreçte kesinlikle uzman bir avukattan destek alınması gerekmektedir. HMK md. 364 hukuk davası temyiz dilekçesinin yazılış şeklini ayrıntılı bir şekilde düzenlemiştir. Bu hükümlere göre, hukuk davası temyiz dilekçesinde yer alması gereken hususlar şunlardır;
Temyiz eden ile karşı tarafın davadaki sıfatları, adı, soy adı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ve adresleri.
Bunların varsa kanuni temsilci ve vekillerinin adı, soyadı ve adresleri.
Temyiz edilen kararın hangi bölge adliye mahkemesi hukuk dairesinden verilmiş olduğu, tarihi ve sayısı.
Yargıtayın bozma kararı üzerine, bozmaya uygun olarak ilk derece mahkemesince verilen yeni kararın veya direnme kararına karşı temyizde direnme kararının, hangi mahkemeye ait olduğu, tarihi ve sayısı.
İlamın temyiz edene tebliğ edildiği tarih.
Kararın özeti.
Temyiz sebepleri ve gerekçesi.
Duruşma istenmesi hâlinde bu istek.
Temyiz edenin veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzası.
Hukuk Davası Temyiz Dilekçesi Nereye Verilir?
Hukuk Muhakemeleri Kanunu md. 365 temyiz dilekçesinin verilebileceği dört çeşit yer belirlemiştir. Bu yerler şunlardır;
Kararı veren bölge adliye mahkemesi hukuk dairesi,
Yargıtay’ın bozması üzerine hüküm veren ilk derece mahkemesi,
Temyiz edenin bulunduğu yer bölge adliye mahkemesi hukuk dairesi,
Temyiz edenin bulunduğu yer ilk derece mahkemesine,
Maddede belirtilen yerlere temyiz dilekçesi verildiğinde temyiz başvurusu yapılmış olacaktır.
Örneğin, istinaf incelemesini İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi’nde yapmışsa temyiz eden temyiz dilekçesini bu mahkemeye verebilir. Ayrıca, temyiz eden bulunduğu yerdeki bölge adliye mahkemesi veya ilk derece mahkemesine temyiz dilekçesi verebilir.
Hukuk Davası Temyiz Süresi Kaç Gündür?
Hukuk davası temyiz süresine ilişkin hüküm HMK md. 361’de düzenlenmiştir. Bu maddeye göre; temyiz süresi iki hafta olup bu süre içerisinde başvurunun yapılması gerekmektedir. Bu süre içerisinde başvuru yapılmadığı takdirde karar kesinleşir. HMK md. 104/1’e göre adli tatillerde temyiz süresi işlemeyecektir. Bu süreler tatil bitiminin ardından bir hafta uzatılmış sayılacaktır.
Bunun yanında, elinde olmayan sebeplerle temyiz başvurusunu kaçıran kimsenin HMK md. 95/1’e göre eski hale getirme başvurusunda bulunması mümkündür. Ancak, bu başvuruyu kişi kusuru olmadan kaçırmış olması gerekmektedir. Eski hale getirme başvurusu ile birlikte kişi temyiz başvurusunda bulunabilir. Bu kapsamda eski hale getirme başvurusu kabul edildiği takdirde temyiz süreci başlar ve karar kesinleşmez.
Temyiz süresi ile ilgili olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, temyiz süresinin hükmün tüm unsurları ile birlikte gerekçeli kararın tefhim edildiği tarihten itibaren başlaması gerektiğine karar vermiştir.[3]
Yargıtay Kararı Bozabilir mi?
Yargıtay Hukuk Dairelerinin önlerine gelen dosyada bozma kararı vermesi mümkündür. Yasa koyucu, hukuk davalarında bozma sebeplerini HMK md. 371’de düzenlemiştir. Bu maddeye göre bozma sebepleri şunlardır;
Hukukun veya taraflar arasındaki sözleşmenin yanlış uygulanmış olması,
Dava şartlarına aykırılık bulunması,
Taraflardan birinin davasını ispat için dayandığı delillerin kanuni bir sebep olmaksızın kabul edilmemesi,
Karara etki eden yargılama hatası veya eksiklikleri bulunması.
Bu sebeplerden birisi olması halinde; Yargıtay ilgili hukuk dairesi bozma kararı verebilmektedir. İstinaf kararı belirtilen şartlara uygun olması halinde Yargıtay istinaf mahkemesi kararını onayacaktır. Böylelikle istinaf mahkemesinin kararı kesinleşmiş olacaktır. Yargıtay Hukuk Daireleri bozma ve onama kararlarında gerekçe göstermek zorundadır.
Temyiz Dilekçesi Örneği Nasıl Olur?
Hukuk davası temyiz dilekçesi hazırlayan bir kişinin dikkat etmesi gereken hususlar şunlardır;
Öncelikle temyiz dilekçesini HMK md. 365’te yer alan mercilerden birisine vermesi gerekmektedir.
Dilekçede HMK364’te yer alan unsurların yer alması gerekmektedir.
Maddi ve usul hukukuna ilişkin temyiz sebeplerini mutlaka yazması gerekmektedir.
Kararın bozulması talebini içeren sonuç ve talep kısmına yer vermelidir.
Son olarak da, dilekçenin altına isim soy ismini yazarak imzalamalıdır.
Temyiz dilekçesinin gönderileceği Yargıtay Hukuk Dairesini belirtmeye gerek bulunmamaktadır. Dilekçenin en üst kısmına “Yargıtay İlgili Hukuk Dairesine Gönderilmek Üzere … Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesine” yazılması yeterli olacaktır.
Temyiz dilekçesi hazırlama Medeni Usul Hukuku alanında uzmanlık gerektiren bir iş olduğu için mutlaka bir avukattan destek alınması gerekmektedir.
Temyiz Dilekçesinde Temyiz Sebeplerini İçermemesi Durumunda Ne olur?
HMK md. 364/1-(f) bendinde tarafların temyiz sebeplerini belirtmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Aynı kanunun 371. maddesinde ise Yargıtay’ın, tarafların ileri sürdükleri temyiz sebepleriyle bağlı olmadığı belirtilmiştir. Söz konusu maddenin devamına göre; Yargıtay kanunun açık hükmüne aykırı gördüğü diğer hususları da inceleyebilecektir. Ancak, HMK md. 28’e göre Medeni usul hukukunda taleple bağlılık ilkesi geçerlidir. Dolayısıyla taraflar temyiz sebeplerini belirtmedikleri takdirde yargılama kanun hükmüne aykırı yapılmadıysa bu durum bozma sebebi yapılmayacaktır.
Yargıtay vermiş olduğu bir kararında; davalı tarafından açılmış bir dava veya karşı dava bulunmamaktadır. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi söz konusu olayda davalının açmış olduğu boşanma davasının kabulü gerekçesi ile boşanmaya hükmedilmesi doğru olmadığına karar vermiştir.
Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?
Hukuk davalarının temyiz incelemelerinde görevli ve yetkili mahkeme Yargıtay’ın ilgili hukuk daireleridir. Yargıtay’da halihazırda 12 tane Hukuk Dairesi bulunmaktadır.[4] Hukuk Daireleri arasında yetki ve görev paylaşımı ise ihtisas konularına göre belirlenmektedir.[5]
Temyiz Hakkında Yargıtay Kararları
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin temyiz incelemesi yaptığı bir olayda davalı vekilinin cevap dilekçesinde davacının imza inkarını kabul etmiştir. Buna rağmen ilk derece mahkemesi imza incelemesi yaptırmıştır. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi bu incelemeyi gereksiz görmüş ancak sonuca etkili görmediğinden bozma sebebi yapmamıştır. (12. Hukuk Dairesi 2021/7086 E., 2021/11789 K.)
Temyiz dilekçesi, kanuni süre geçtikten sonra verilir veya kesin olan bir karara ilişkin olursa kararı veren mahkeme veya Yargıtay temyiz isteminin reddine karar verebilir. (2. Hukuk Dairesi 2021/8340 E., 2021/9448 K.) Yargıtay 5. Hukuk Dairesi ise, davacı idare vekilinin gerekçeli kararın temyizine ilişkin dilekçesini temyiz süresi geçtikten sonra verdiğini dikkat çekerek dilekçenin reddine karar vermiştir. (5. Hukuk Dairesi 2021/3535 E., 2021/14568 K.)
Ayrıca, 7 günlük temyiz süresi geçmiş olsa bile mahkeme kararında kanun yolları ve süresi gösterilmemişse Anayasa’nın 40/2 ve HMK’nın 297/2 maddeleri gereğince temyiz dilekçesinin süresinde olduğunun kabulü gerekmektedir. (5. Hukuk Dairesi 2020/8401 E., 2021/15636 K.)
Başka bir kararında ise Yargıtay temyiz dilekçesi verilirken, temyiz kanun yoluna başvuru için gerekli harçlar ve tebliğ giderleri de dahil olmak üzere tüm giderlerin ödenmesi gerektiğine hükmetmiştir. (9. Hukuk Dairesi 2021/12425 E., 2021/16638 K.)
Yukarıda belirtmiş olduklarımızdan da görüleceği üzere; temyiz başvuru süresinin kısa olması ve uzmanlık gerektirmesi nedeni ile MGC Legal’de görevli özel hukuk avukatlarımızdan hukuki destek alabilirsiniz.
