Bu yazımızda, siz değerli okuyucularımızı yeni düzenlemeler hakkında bilgilendirmek adına, konaklama vergisine ve bu verginin uygulamasına ilişkin esaslı noktaları aktarmaya çalışacağız.
1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan Konaklama Vergisi Uygulama Tebliği (“Tebliğ“) 14.12.2022 tarihli T.C Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Konaklama vergisi, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun (“Kanun“) yeniden düzenlenen 34. maddesi ile ihdas edilmiş olup, Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan Tebliğ’de konaklama vergisine ilişkin kritik düzenlemeler yapılmıştır.
Hangi Hizmetler Konaklama Vergisine Tabi Olacaktır?
Kanun ve Tebliğ uyarınca; otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisinin konusunu oluşturabilir. Geceleme hizmetinden kasıt; söz konusu otel, motel, pansiyon benzeri konaklama tesisleri bünyesinde verilen yatma-kalkma-barınma hizmetleridir.
Tebliğ de, bu kapsamda kalan hizmetlerin ve yine geceleme hizmetleri ile satılmak kaydıyla; yeme, içme, eğlence vb. hizmetlerin vergilendirmeye tabi olacağı, geceleme hizmetinin; sağlıklı yaşam tesisleri, eğlence merkezleri gibi tesislerin bünyesinde sunulmasının vergilendirmeye etki etmeyeceği düzenlenmiştir. Sosyal hizmet kuruluşlarınca korunmaya, bakıma ve yardıma ihtiyacı olanlara verilen geceleme hizmetlerinin vergilendirmeye tabi olmayacağı da yapılan düzenlemeler arasındadır.
Geceleme Hizmetleri
Geceleme hizmeti, geceleme için tahsis edilen odanın veya yatağın kişinin tasarrufuna bırakılması ile başlayacaktır. Birden fazla günü kapsayan gecelemelerde kişinin fiilen geceleme hizmeti aldığı gün sayısı konaklama vergisi kapsamına girerken günlük gecelemelerin verginin konusunu oluşturması için kişinin geceyi tamamlaması şartı aranmayacaktır.
Yani günlük oda tutan bir otel müşterisi geceyi otelde geçirmese bile 1 günlük geceleme hizmeti almış sayılacakken 3 günlük oda tutan bir müşteri yalnızca fiilen geceleme hizmeti aldığı günler için vergilendirilecektir. Belirtmemiz gerekir ki; geceleme hizmeti ile ilgili söz konusu düzenlemeler ile yalnızca otel benzeri konaklama tesislerinde verilen ve oda tahsis etme şeklinde gerçekleşen hizmetler değil aynı zamanda kampinglerde, işletmeye ait olsun olmasın çadır, çadır-araba, çekme karavan, motokaravan, bungalov gibi ünitelerde yapılan gecelemeler de kastedilmektedir.
Geceleme Hizmeti ile Sunulan Hizmetler
Oda+kahvaltı, yarım pansiyon, tam pansiyon, her şey dahil, ultra her şey dahil ve benzeri adlar altında pazarlanan ve/veya satılan ve tesis bünyesinde geceleme hizmetinin yanı sıra konsept kapsamında verilen tüm hizmetler konaklama vergisinin konusuna girmektedir. Konaklama tesislerinde sunulan yeme, içme, eğlence gibi hizmetlerin geceleme hizmetleri kapsamında olup olmadığı tüketicileri ilgilendiren önemli bir husustur.
Bu tespit yapılırken hizmetlerin ilan, reklam, rezervasyon, satış ve/veya pazarlama safhasında geceleme hizmetinden ayrı tutulup tutulmadığı, kapsamı önceden belirlenmiş bir konaklama konsepti dâhilinde sunulup sunulmadığı veya tesiste gecelemenin diğer hizmetlerden istifade edilmeksizin mümkün olup olmadığı gibi hususlar dikkate alınır.
Tüketicinin bu noktalara dikkat etmesi, aldığı hizmetin hangi konseptte verildiğine ilişkin ilan, reklam, ön sözleşme, teklif gibi belgeleri bu kapsamda incelemesi elzemdir. Sunulan hizmetler hakkında ayrıca fatura düzenlenmesi bu hizmetlerin konaklama vergisine tabi olmasını engellemeyecektir.
Kanun’un 34. maddesi uyarınca konaklama vergisinin mükellefleri verginin konusunu oluşturan geceleme hizmetini ve geceleme hizmeti ile satılan diğer hizmetleri (yeme, içme, eğlence vb.) sunan kişilerdir. Yani konaklama tesislerini fiilen işleten gerçek ve tüzel kişiler, tesisin mülkiyetinin kendisinde olup olmadığına bakılmaksızın mükellef sıfatını taşıyacaklardır.
Kimler Vergiden Muaf Sayılacaktır?
Tebliğ, konaklama hizmetleri mevzu bahis olduğunda akla ilk gelen konulardan olan öğrenci yurtları, pansiyonları ve kampları ile ilgili de düzenlemeler içermektedir. Buna göre öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere verilen hizmetler vergiden muaf olacaktır.
Yine Tebliğ kapsamında vergi muafiyetine ilişkin yapılan bir başka düzenlemeye göre Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetler vergiden muaf olacaktır.
Vergi Matrahına Neler Dahil Edilecektir?
Tebliğ, Kanun’un 34. maddesine atıf yaparak KDV hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamının vergi matrahına dahil olacağı yönünde bir düzenleme yapmıştır.
Konaklama Vergisi Oranı Ne Kadar?
Kanun m. 34/5 düzenlemesi uyarınca konaklama tesisleri bünyesinde verilen geceleme hizmetleri ve bu hizmetler kapsamında sunulan diğer tüm hizmetlerinin %2 oranında konaklama vergisine tabi olacağını düzenlenmiş, aynı zamanda söz konusu oranı bir katına kadar artırma ve yarısına kadar indirme konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
Konaklama Vergisinin Belgelerde Gösterilmesi Zorunlu mudur?
Kanun m. 5/6 uyarınca konaklama vergisinin, vergi konusu hizmetleri sunan tesislerce düzenlenen fatura ve benzeri belgeler ile gösterilmesi zorunlu tutulmuş ve bu vergiden herhangi bir ad altında indirim yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.
Tarha Yetkili Vergi Dairesi Neresidir?
Tebliğ tarha yetkili vergi dairelerine ilişkin olarak ikili bir ayrım yapmıştır. KDV mükellefiyeti bulunanlar bakımından tarha yetkili vergi dairesi mükellefin KDV yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise konaklama tesisini bulunduğu yer vergi dairesi tarha yetkilidir.
