Abonelik sözleşmeleri, tüketicilerin belirli bir mal veya ürünü sürekli veya düzenli aralıklarla edinmesini sağlayan sözleşmelerdir. Hizmetler, mal veya ürünler günümüzde abonelik yöntemi ile tüketicilere ulaştırılmaktadır. Hizmetlerin, malların veya ürünlerin dağıtıcısı, üreticisi veya pazarlamasını yapan kuruluşlar ile karşılıklı olarak yapılan abonelik sözleşmesi ile sözleşmesel ilişki başlamaktadır.
Abonelik Sözleşmesi
Tüketiciler, abonelik sözleşmesi yaparak abone olurken bu hizmeti sağlayan karşı taraf ile sözleşme yapma hakkı mevcuttur. Tüketici, “fesih iradesini işletmeciye iletmek kaydıyla” abonelik sözleşmesini, her zaman sona erdirebilmektedir.
Abonelik sözleşmeleri genel işlem koşulları şeklinde olmakta ve bu sözleşme yazılı ve elektronik ortamda yapılabilmektedir. Genel işlem koşulları ile oluşturulan bu sözleşmelerde genel olarak abonelik ilişkisi, en az 12 punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dille, açık, sade ve okunabilir şekilde düzenlenmiş sözleşme ile kurulmaktadır.
Yazılı veya mesafeli olarak kurulan sözleşmenin bir örneği tüketiciye verilmek zorunda olup, abonelik süresince tüketicilerle imzalanmış sözleşme ve abone olunan tarifeye ilişkin ayrıntıları, talep etmesi halinde tüketicinin erişimine sunulmakta ve bu işlem ücretsiz yapılmaktadır.
Genel işlem koşulları ile kurulan bu sözleşmelerde bazı hükümlerin olmaması gerekebilmekte ancak buna rağmen sözleşmede bulunan hükümler esaslı unsurlara aykırı olmadığı sürece yalnızca ilgili yerler yazılmamış sayılmaktadır. Abonelik sözleşmelerinde yer alan ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde, ters düşecek şekilde eklenen hükümler, başka bir deyişle “abone aleyhine dengesizliğe neden olan hükümler” geçersizdir.
İşletmelere, Bilgi Teknolojileri Kurumu tarafından şikâyet üzerine veya re’ sen incelenen abonelik sözleşmelerinde değiştirilmesi gereken kısımlar iletilmekte ve ardından işletmeler uygun süre içinde bu bölümleri değiştirmekle yükümlü kılınmaktadır.
İşletmeci, en az bir ay önceden, bu değişikliğin abone tarafından kabul edilmemesi halinde abonelerin herhangi bir tazminat ödemeden sözleşmeyi fesih hakkının bulunduğunu aboneye açıkça bildirmekle yükümlüdür. Sözleşme koşulları işletmeci tarafından kendisine bilgi verilmeden değiştirildiğini öğrenen abone, tazminat ödemeden sözleşmeyi fesih hakkına sahiptir.
Sözleşme bitimi ile beraber, satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin onayı veya talebi olmadan mal veya hizmet sunmaya devam ederse satıcı veya sağlayıcı, sunulan bu mal veya hizmet için hiçbir bedel talep edememektedir.
Taahhütlü Abonelik Sözleşmesi
Taahhütlü Abonelik Sözleşmesi durumunda bir taahhütname olmalı ve söz konusu taahhütnamenin abonelik sözleşmesinin bütününde yer alması gerekmektedir. İçerik olarak ise “geçerlilik süresi, taahhüt konusunun niteliği, tüm vergiler dahil toplam fiyatı, tarifenin indirimsiz ve indirimli fiyatı, aylık indirim miktarı, taahhüt süresi bitmeden önce sonlandırılması durumunda tüketicinin elde ettiği faydalara ilişkin geri ödeyeceği bedelin hesaplanma yöntemi” gibi hususları içermelidir.
Tüketici, süresinden önce taahhütlü aboneliğini sonlandırabilmektedir. Fakat bu durumda satıcı veya sağlayıcı, taahhüde son verilen tarihe kadar sözleşmeye uygulanmış indirim, sağlanan cihaz veya diğer fayda tutarını, bedellerinin tahsil edilmemiş kısmının toplamı ile sınırlı olmak üzere, talep edebilmektedir.
Tüketicinin yerleşim yerinin değişmesi ve taahhüt konusu hizmetin tüketiciye yeni yerleşim yerinde aynı nitelikte sunulamadığı takdirde, tüketici “herhangi bir bedel ödemeksizin” taahhütlü aboneliğini feshedebilme imkanına sahiptir.
Abonelik Sözleşmenin Sonlandırılması
Tüketici, belirsiz süreli veya süresi bir yıldan az olmamak koşuluyla süreli sözleşmelerde “herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin, istediği zaman” feshetme hakkına sahiptir. Süresi bir yıldan az olan süreli abonelik sözleşmesinde, ancak “satıcı veya sağlayıcı tarafından sözleşme koşullarında değişiklik yapılması halinde veya tüketicinin hizmetten yararlanmasına engel olabilecek geçerli bir sebebin varlığı halinde” tüketici sözleşmeyi feshedebilmektedir.
Aynı zamanda, yukarıda da belirtildiği üzere, tüketici eğer yerleşim yerini değiştirirse ve taahhüt konusu hizmetin tüketiciye yeni yerleşim yerinde aynı nitelikte sunulamadığı durumda tüketici “herhangi bir bedeli ödemeksizin” taahhütlü aboneliğini feshedebilmektedir.
Tüketicinin, fesih bildirimini yazılı bir şekilde “yöneltmiş olması” yeterlidir. Satıcı veya sağlayıcı kişisel verilerin güvenliği bakımında gerekli güvenlik önlemlerini almak suretiyle, kaydı tutulan telefon yoluyla da tüketiciye sözleşmeyi feshetme imkanını sağlayabilir. Bu yöntem ve imkân, sözleşmenin kuruluşunda tercih edilen yöntemden daha ağır koşulları içeremez veya tüketicinin sözleşmeyi fesih hakkını zorlaştıramaz.
Ab0nelik Sözleşmesi Feshinin Sonuçları Nelerdir?
Satıcı veya sağlayıcı, sözleşmenin feshedildiğini yazılı olarak tüketiciye bildirmekle yükümlüdür. Abonelik eğer belirlenen süreler içinde feshedilmez ise, tüketici mal veya hizmetten yararlanmaya devam etmiş olsa dahi, satıcı veya sağlayıcı bu döneme ilişkin herhangi bir bedel talebinde bulunamamaktadır.
Tüketici tarafından ödenmiş olan tutarın geri kalan kısmı ve varsa diğer ücretler, fesih bildiriminin hüküm ifade etmesinden itibaren 15 gün içinde tüketiciye ödenmek zorundadır.
