MGC Legal ekibinin hazırladığı işbu “İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra) Nedir?” başlıklı makaleyi okumanıza sunarız.
Tehir-i İcra Ne Demek?
İcranın geri bırakılması veya diğer adıyla tehir-i icra, ilam veya ilam niteliğinde bir belgeye dayanılarak başlatılan icra takibine, borçlunun icra dosyasına belirli bir teminat göstererek temyiz/istinaf mahkemesinden alacağı icranın geri bırakılması kararı ile icra işleminin istinaf/temyizdeki dosya sonuçlanana kadar durdurulmasıdır. Tehir-i icra işlemleri, İcra ve İflas Kanunu’nun 33. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre:
“İcra emrinin tebliği üzerine borçlu yedi gün içinde dilekçe ile icra mahkemesine başvurarak borcun zamanaşımına uğradığı veya imhal veya itfa edildiği itirazında bulunabilir. İtfa veya imha iddiası yetkili mercilerce re ’sen yapılmış veya usulüne göre tasdik edilmiş yahut icra dairesinde veya icra mahkemesinde veya mahkeme önünde ikrar olunmuş senetle tevsik edildiği takdirde icra geri bırakılır.”
İcranın geri bırakılması kararının alınabilmesi için ilk şart ilama konu davanın istinafının/temyizinin “İcranın Geri Bırakılması” veya diğer adıyla “Tehir-i İcra” talepli olarak istinaf/temyiz edilmesidir. Eğer ilk derece mahkemesi tarafından verilen karar bu şekilde istinaf/temyiz edilmemişse tehir-i icra kararı alınamayacaktır.
Tehir-i İcra işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için bazı usuli şartların gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar:
İlama konu olan dava dosyasının, istinafı/temyizi icranın geri bırakılması talebi ile birlikte istinaf/temyiz edilmesi gerekmektedir.
İlk derece mahkemesi kararının usulüne uygun bir şekilde karşı tarafa tebliğ edilmesi gerekmektedir.
Teminat bedelinin icra dosyasına üç aylık faizi ile birlikte yatırılması gerekmektedir.
Tehir-i İcra İşlemlerinde Süreç Nasıl İşler?
Tehir-i icra kararının alınabilmesi için öncelikle ilama dayanılarak başlatılan icra takibinin borçlu tarafa usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi gerekmektedir. Tebliğ işleminin gerçekleşmesinin ardından borçlu tarafından öncelikle, icra takibinin dayanağı olan ilk derece mahkemesi kararının istinaf/temyiz edileceğine dair “derkenar” alınması gerekmektedir.
Derkenar, ilk derece mahkemesi kararının istinaf/temyiz edildiğine dair verilen bir tensiptir. Bu derkenar ilk derece mahkemesinden alınabileceği gibi son yapılan düzenlemeler ile birlikte Hukuk Mahkemeleri Ön Bürolarından da alınabilmektedir.
Ardından tehiri icra kararının alınabilmesi için öncelikle icra dosyasına teminatın yatırılması gerekmektedir. Teminat, icra dosyasındaki güncel borç ile birlikte güncel borcun üç aylık faizini karşılar nitelikte olmalıdır. Teminat dosyaya nakdi olarak yatırılabileceği gibi herhangi bir bankadan alınan teminat mektubu şeklinde de olabilmektedir.
Teminat bedelinin tam olarak öğrenilebilmesi için icra dosyasına borçlu tarafından kapak (dosya) hesabı talebinin sunulması gerekmektedir. Bu kapak hesabında asıl alacak, harçlar, faiz bedelleri ve avukat vekalet ücretinin toplu bir şekilde hesaplanmış hali yer almaktadır.
Teminatın yatırılması ve derkenarın alınmasının ardından borçlu tarafından icra dosyasından mehil vesikası alınması gerekmektedir. Mehil vesikası ise icranın geri bırakılması kararı getirmek üzere alınan süreyi gösteren belgedir. Borçlunun teminatı uygun olursa icra müdürlüğüne başvurarak tehir-i icra kararını getirmek üzere altmış günlük mehil vesikası alacaktır. Altmış gün içinde icranın geri bırakılması kararı ile icra dosyası Yargıtay’dan dosya hakkında onama ya da bozma kararı verilene kadar duracaktır.
Borçlu altmış gün içinde Yargıtay’dan icranın geri bırakılması kararını getiremezse tekrardan icra dairesine başvurarak otuz günlük ek mehil süresi talebinde bulunabilir. Borçlu bu ek süre içinde de icranın geri bırakılması kararı getirmezse alacaklı yatırılan teminatı icra dairesinden alacağını tahsil amacıyla talep edebilecektir.
Tüm bu süreç tamamlandıktan sonra tehir-i icra kararı verilmesi için teminatın icra dosyasına yatırıldığını ve mehil vesikası verildiğini bildiren talep dilekçesi ile istinaf/temyiz merciine başvurulması gerekmektedir. Borçlunun istinaf/temyiz merciinden alacağı icranın geri bırakılması kararı ile icra dosyası tamamen duracak ve ilk derece mahkemesi ilamı hakkında karar verilene kadar borcu tahsil amaçlı hiçbir işlem yapılamayacaktır.
İstinaf/temyiz mercii ilama konu kararı bozar ise borçlu teminat olarak yatırdığı tüm bedeli icra dairesinden geri alabilecektir. Eğer karar ilk derece mahkemesi kararı onanırsa bu sefer alacaklı icra dosyasına teminat olarak yatırılan bedelden alacağını tahsil edecektir.
