Bordro hazırlanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar, metrikler ve değişkenler vardır. Bu çerçevede, “son vergi düzenlemelerinden sonra çalışan bordroları nasıl hazırlanacak?” Sorusunun cevabını detaylı olarak makalemizde bulabilirsiniz.
Puantaj Nedir?
Puantaj; “personel devam kontrol sistemi” olarak da tanımlanır. Herhangi bir işletmede çalışma sürelerinin saat veya gün bazında kaydedilmesi ve raporlanmasını ifade eder. Puantaj sistemi, çalışanları hak edişlerinin ya da maaşlarının hızlı ve doğru bir şekilde hesaplanmasını sağlar.
Ücret Nedir?
Ücret; “iş gücünün karşılığı olan mal ya da para” olarak tanımlanır. “Bir işin karşılığı” olarak da tanımlanabilir. Bir çalışanın yaptığı iş karşılığı aldığı parayı ifade eder. Fiziksel ve düşünsel her emek bir ücrete tabidir. Ücretin yerine kullanılan diğer terimler şunlardır; maaş, aylık, haftalık, gündelik (yevmiye).
Ücret Çeşitleri Nelerdir?
Resmi olarak ücret çeşitleri; İş Kanunu, Borçlar Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu’nda açıklanmaktadır. Buna göre ücret türleri şunlardır;
Brüt Ücret: İşverenin çalışan için kasasından ya da hesabından çıkan tutarı ifade eder.
Net Ücret: Kesintilerden sonra çalışana verilen ücrettir.
Asgarî Ücret: Çalışanın aile geçimini asgarî seviyede karşılamasına yetecek kadar verilen piyasa şartlarına göre en düşük ücret seviyesine asgai ücret denir..
Asıl Ücret: “Temel ücret” ve “çıplak ücret” olarak da bilinir. İşverenin çalışana ödeyeceğini bildirdiği ücret ya da maaştır. Ücret haddi kullanılarak hesaplanan temel ücreti ifade eder.
Giydirilmiş Ücret: Asıl ücret yanında ödenen performans ücreti, ek yarar ve sosyal yardımlar gibi ücretlerin toplamını ifade eder.
İkramiye: Yılda bir veya birden fazla ödenen ek ücrettir. İş sözleşmesinde belirtildiği takdirde çalışanın ikramiye talep etme hakkı vardır. Çalışanın işletmeye bağlılığını artıran bir ücret türüdür.
Prim: Çalışanları başarılarından dolayı ödüllendirmek üzere ödenen ek ücrettir. İşin niceliğini ve niteliğini artırma amacı ile verilir.
Komisyon: İşverene sağlanan ek menfaatler çerçevesinde belli bir yüzde ile ödenen ücrettir.
Akort Ücret: “Parça başı ücret” olarak da bilinir. İşin zamanına göre değil sonucuna göre ödenir.
Parasal Ücret: Ücretin geçerli para cinsinden tutarını ifade eder.
Gerçek Ücret: Parasal ücretin satın alma gücünü ifade eder.
Ücretin Korunması Nedir?
İşçilerin tek gelir kaynağı ücrettir. Bu sebeple ilgili kanunlarda “ücret koruması” getirilmiştir. İş Kanunu’na göre, çalışanların aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez, başkasına devredilemez, temlik olunamaz, nafaka borcu için uygulanmaz. Borçlar Kanunu’na göre, işveren, işçinin onayı olmadan işçi ücretini takas ve mahsup edemez.
Normal Çalışma Süresi Nedir?
Normal çalışma süreleri, İş Kanunu’nda belirtilmiştir. Buna göre normal çalışma süresi haftalık 45 saattir. Bu süre, iş günlerine eşit olarak bölünerek uygulanır. Maden işlerinde normal çalışma süresi haftalık en fazla 37,5 saattir. Günlük çalışma süresi 11 saati aşamaz.
Fazla Mesai Çalışması Nedir?
Fazla mesai ya da fazla çalışma, İş Kanunu’na göre haftalık 45 saati aşan çalışma süresini ifade eder. Normal çalışma süresi dışında işveren ve işçi arasında fazla mesai süresi belirlenebilir.
Çalışma Süresinin Örnek Hesaplaması Nasıl Olur?
İşçilerin çalışma süresine ilişkin örnek hesaplamalar şöyledir;
Günlük çalışma süresi 7,5 saattir. Aylık 30 gün üzerinden hesaplandığında aylık çalışma süresi 225 saattir.
1 saatlik çalışma ücreti, maaşın 225’e bölünmesi ile bulunur.
Normal çalışma süresinde saatlik çalışma ücreti 30 TL olan bir işçi fazla mesai yaparsa, saatlik ücreti yüzde 50 zamlı olacağından 1,5 ile çarpılır. Buna göre işçinin fazla mesai saatlik ücreti 45 TL olur.
Ücret Ödenmeyen İzinler Nelerdir?
Ücretsiz izinler, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 56. ve 74. maddelerinde açıklanmıştır. Buna göre, ücretsiz izin; hak olarak tanınanların dışında kalan ve işçi veya işverenin rızasıyla mümkün olan izinlerdir.
Yol İzni: Yıllık izni için şehir dışına giden işçi, ek olarak 4 gün ücretsiz yol izni kullanılabilir. Bunu işçinin talep etmesi gerekir.
Doğum İzni: Doğum nedeni ile raporlu kadın çalışan, rapor bitiminde 6 aya kadar ücretsiz izin talep edebilir.
Ücret Ödenen İzinler Nelerdir?
Ücretli izin, 1 yıllık çalışmasına karşılık kanunda belirtilen süreler kadar verilen izinlerdir. Ücret ödenen izinler anayasal bir haktır. Çalışan kıdemine göre süresi değişir. Ücretli izin türleri şunlardır;
Yıllık izin,
Doğum izni,
Evlilik izni,
Babalık izni,
Ölüm izni,
Engelli çocuk tedavi izni,
Periyodik kontrol izni,
Süt izni,
İş arama izni,
Evlat edinme izni.
Ücretli İznin Örnek Hesaplaması Nasıl Olur?
Yıllık izin, en temel haklardan biridir. 4857 Sayılı İş Kanunu ile korunma altındadır. Yıllık ücretli izin süresi, çalışılan gün miktarına göre değişir. Buna göre izin süreleri şöyledir;
1-5 yıl arası çalışanlar: 14 gün,
5 yıldan fazla 15 yıldan az çalışanlar: 20 gün,
15 yıl ve üzeri çalışanlar: 26 gün.
18 yaş ve altı ile 50 yaş ve üstü çalışanlara verilen yıllık izin 20 günden az olamaz.
Bordro Nedir?
Bordro, iş karşılığı çalışan işçiye yapılan ödemeyi, vergi ve kesintiler ile birlikte gösteren belgedir. İşçinin çalıştığı süre boyunca periyodik düzenlenir.
Bordroda Bulunması Gereken Zorunlu Alanlar Nelerdir?
4857 Sayılı İş Kanunu’na göre çalışan bordrodasında bulunması gereken zorunlu alanlar şunlardır;
Çalışan adı ve soyadı,
Ödeme günü,
Ödeme dönemi,
Fazla mesai, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi ek tutarlar,
Vergi, sigorta primi, avans, nafaka ve icra gibi kesintiler,
Ödeme günü,
İşveren imzası.
SGK Prim Oranları Nedir?
1 Eylül 2013’ten itibaren sigorta prim oranları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir;
4/A Kapsamında Çalışan Sigortalılar
Sigorta kolları
Sigortalı payı (%)
İşveren payı (%)
Kısa vadeli sigorta kolları primi (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası)
–
2
Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi
5
7,5
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi
9
11
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi (fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde)
9
12-14
Toplam sigorta prim oranı
14
20,5
4/B Kapsamında Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışan Sigortalılar
Kısa vadeli sigorta kolları primi
2
–
Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi
12,5
–
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi
20
–
Toplam sigorta prim oranı
34,5
–
İsteğe bağlı sigorta primi
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi
20
–
Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi
12
–
Toplam sigorta prim oranı
32
Normal Çalışan Ücretinden Yapılan Yasal Kesintiler Nelerdir?
2022 yılında brüt asgari ücretten gelir vergisi ve damga vergisi artık kesilmiyor, sadece sigorta primleri kesiliyor. Asgari ücretten fazla alanlardan sigorta primleri dışında gelir ve damga vergileri kesiliyor. Gelir dilimine göre gelir vergisi oranları yüzde 15 ila yüzde 35 arasında değişiyor.
2022 brüt asgari ücret kesintileri şöyledir;
Asgari Ücret
5.004,00
SGK Primi (%14)
700,56
İşsizlik Sigortası Primi (%1)
50,04
Kesintiler toplamı
750,60
Net Asgari Ücret
4253,40
Normal Çalışan Ücretinin Örnek Hesaplaması Nasıldır?
Brüt maaşın yaklaşık yüzde 70’i net maaşa tekabül eder; ancak bu oran yıllık vergi ve kesinti oranlarına göre değişebilir. Temel olarak net maaş hesaplama şöyle yapılır;
SGK Primi İşçi Payı: Brüt maaş x%14.
İşsizlik Sigortası Fonu İşçi Payı: Brüt maaş x%1.
Gelir Vergisi: Gelir vergisi matrahı x%15.
Gelir Vergisi Matrahı: Brüt maaş – (SGK İşçi Payı + İşsizlik Sigortası İşçi Payı).
Damga Vergisi: %0,759.
Kesintiler Toplamı: SGK Primi İşçi Payı + İşsizlik Sigortası Fonu İşçi Payı + Gelir vergisi + Damga vergisi.
Net Maaş: Brüt maaş – Kesintiler toplamı.
Emekli Çalışan Ücretinden Yapılan Yasal Kesintiler Nelerdir?
Ücretten yapılan yasal kesintiler kapsamında emekli çalışan maaşlarından bazı kesintiler yapılıyor. Emekli maaşı kesintileri şunlardır;
Hastane muayene ücreti, reçete ve ilaç katılım payı,
Sosyal Güvenlik Destekleme Primi (Çalışan Emekliler),
İcraya düşen borçlar,
Nafaka.
Emekli Çalışan Ücretinin Örnek Hesaplaması Nasıl Olur?
Emekli maaşı hesaplama için E-Devlet’te sunulan hesaplama robotu kullanılabilir.
2022’de Gelir Vergisi Dilimleri Nasıldır?
2022 gelir vergisi dilimleri şöyledir;
Gelir Vergisi Tarifesi (Ücretli Çalışanlar)
32.000 TL’ye kadar
%15
70.000 TL’nin 32.000 TL’si için 4.800 TL, fazlası
%20
250.000 TL’nin 70.000 TL’si için 12.400 TL, fazlası
%27
880.000 TL’nin 250.000 TL’si için 61.000 TL, fazlası
%35
880.000 TL’den fazlasının 880.000 TL’si için 281.500 TL, fazlası
%40
Asgari Ücret İçin Vergi İstisnası Nedir?
25 Aralık 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7349 Sayılı Kanun, ücret gelirlerinin asgari ücrete isabet eden kısmı için gelir vergisi ve damga vergisi istisnası getirmiştir. Bu istisna, asgari ücretten yüksek ücretler alanlara için geçerli değildir.
Gelir vergisi ve damga vergisi istisnalarını düzenleyen hükümler, bahse konu Kanun’un 2, 3 ve 4. maddelerinde yer almıştır.
Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Nedir?
Asgari Geçim İndirimi (AGİ), temelde bir gelir vergisi indirimidir. Bir çalışanın kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler için uygulanır. 16 yaşını doldurmuş her çalışanın kazandığı gelirin bir kısmı vergiden muaf tutulur.
AGİ hesaplamada;
Medeni durum,
-Varsa- eşin çalışma durumu,
Çocuk sayısı,
Çocukların yaşları dikkate alınır.
Asgari ücrette Asgari Geçim İndirimi 2022’de kaldırıldı. Asgari ücretten gelir ve damga vergisi kaldırıldığı için buna bağlı olarak AGİ uygulaması da sona erdi. Asgari ücretli olmayanlar için AGİ uygulaması devam ediyor.
2022 AGİ miktarları şöyle;
Bekar
402 TL
Evli eşi çalışmayan
481,5 TL
Evli eşi çalışmayan 1 çocuklu
543 TL
Evli eşi çalışmayan 2 çocuklu
603 TL
Evli eşi çalışmayan 3, 4 veya 5 çocuklu
684 TL
Evli eşi çalışan
402 TL
Evli eşi çalışan 1 çocuklu
462 TL
Evli eşi çalışan 2 çocuklu
522 TL
Evli eşi çalışan 3 çocuklu
603 TL
Evli eşi çalışan 4 çocuklu
643,5 TL
Evli eşi çalışan 5 çocuklu
684 TL
Ücret Hesabında SGK Tavanı Nedir?
2022 Yılı SGK primine esas tavan ve taban ücret net hesabı ve işverene maliyeti 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 82. maddesinde belirtilmiştir. İlgili Kanun’a göre, primlerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı yani taban ücret, asgari ücretin 30’da biri kadardır. Günlük kazancın üst sınırı yani tavan ücret bu tutarın 7,5 katıdır.
Buna göre 2022 aylık tavan ve taban ücret tutarları şöyledir;
SGK Taban Ücreti: 5.004,00 TL.
SGK Tavan Ücreti: 37.530,00 TL.
Engelli Vergi İndirimi Nedir?
Çalışanın kendisi, eşi veya bakmakla yükümlü olduğu çocuğu ya da çocuklarından biri engelli ise, gelir vergisi matrahı üzerinden engellilik derecesine göre vergi indirimi hakkı vardır. Bu haktan en az yüzde 40 engeli olan çalışanlar, eşleri veya çocukları faydalanabilir. Engelli vergi indirimi, vergi dairesine yapılan başvurması sonrası onaylanırsa, bordroya yansıtılır.
2022 engelli vergi indirimi tutarları şöyledir;
%80 ve üzeri engelli
1. Derece Engellilik İndirimi
2.000
%60–%80 arası engelli
2. Derece Engellilik İndirimi
1.170
%40–%60 arası engelli
3. Derece Engellilik İndirimi
500
Engelli Vergi İndiriminde Örnek Hesaplama Nasıl Olur?
2022 engelli vergi indirimi hesaplama örneği verelim. Örneğin; 7.000 TL brüt maaş ile çalışanı ele alalım. 3. derece engelli indirimi uygulanacak çalışanın gelir vergisi matrahı hesaplaması şöyledir;
Ücret: 7.000.
SGK Matrah: 7.000.
SGK İşçi Payı: %14 = 7.000×0,14 = 980.
İşsizlik Sigortası İşçi Payı: %1 = 7.000×0,01 = 70.
Bu engelli indirimi hesabına göre, engelli çalışanın gelir vergisi, 5.950 TL yerine 5.450 TL üzerinden hesaplanacaktır.
Tazminat Ödeme Tablosu Nedir?
1475 Sayılı İş Kanunun 14. maddesine göre, bir iş yerinde aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışan kişi kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak bunun bazı koşulları vardır. Kıdem tazminatı ödeme için;
İş sözleşmesinin, işveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki sebeplerle feshedilmesi,
İşçi tarafından sağlık, ahlak kuralarına aykırılık ve işin durması gibi sebeplerle sözleşmesinin feshedilmesi,
Askerlik sebebiyle işten ayrılma,
Emeklilik hakkının elde edilmesi,
Kadının evlilik sebebiyle kendi arzusu ile işten ayrılması,
İşçi ölümü.
Tazminat ödeme tablosuna göre;
2022 yılının ilk yarısı için kıdem tazminatı ödeme tavanı 10.596,74 TL’dir.
İhbar tazminatı süreleri 2 hafta ila 8 haftadır.
İhbar Tazminatı Nedir?
İhbar tazminatı, İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenir. Çalışanın işten ayrılmadan önce ya da işverenin işçiyi çıkarmadan önce karşı tarafa haber vermesidir. Böylece tarafların mağdur olmasını önlemek amaçlanır. Tarafların önceden haber vermesi gereken süreye “ihbar süresi” denir.
Gerekli bildirim yapılmadığı takdirde çalışanın işten ayrılması veya işverenin çalışanı işten çıkartması durumunda ödenen bedele “ihbar tazminatı” denir.
İhbar Tazminatının Örnek Hesaplaması Nasıl Olur?
İhbar tazminatı örnek hesaplama için ihbar süresi başlamadan işten çıkarılan bir çalışanın 7.000 TL brüt maaş aldığını ve aynı yıl içinde 8 ay çalıştığını düşünelim.
Günlük Brüt Ücret: 7.000 TL/30 gün = 233,33 TL.
8 Ay Çalışan İhbar Süresi: 28 gün.
Brüt İhbar Tazminatı: 233,33×28 = 6.533,24 TL.
Gelir Vergisi Kesintisi: 6.533,33x%15 = 979,986 TL (%15 vergi dilimi).
Net İhbar Tazminatı: 6.533,24–1029,56 = 5.503,68 TL.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı; iş yerinde 1 yıl çalışan kişinin çeşitli sebeplerle işten çıkarılması, askere gitmesi, emekli olması veya kadınların evlenmesi gibi durumlarda iş sözleşmesinin feshedilmesi sonucu ödenen tazminat türüdür. 1 yıllık kıdem tazminatı miktarı, son brüt maaş kadardır.
Çalışan 1 yıldan fazla çalışmışsa, kıdem tazminatı hesaplaması gün hesabına göre yapılır. Kıdem tazminatına esas brüt maaş, her yılın ocak ayında belirlenen kıdem tazminatı tavan tutarından fazla olamaz.
Kıdem Tazminatına Dahil Yan Ödemeler Nelerdir?
Kıdem tazminatı hesaplanırken ücrete dahil edilen ödemeler vardır. Bu ödemeler, süreklilik gösteren ödemelerdir. Kıdem tazminatına dahil yan ödemelerden bazıları şunlardır;
Çocuk yardımı,
Aile yardımı,
Sağlık yardımı,
Sosyal yardımlar,
Yemek yardımı,
Gıda yardımı,
Giyim yardımı,
Yol yardımı,
Konut yardımı,
Eğitim yardımı,
Yakacak yardımı,
Taşıt yardımı,
Devamlı ödenen primler.
Kıdem Tazminatına Dahil Olmayan Yan Ödemeler Nelerdir?
Kıdem tazminatı hesaplamada, süreklilik niteliği olsa bile bazı ödemeler kıdem tazminatı hesaplamasına dahil edilmez. Kıdem tazminatına dahil olmayan yan ödemelerden bazıları şunlardır;
Asgari Geçim İndirimi (AGİ),
Yıllık izin ücreti,
Hafta tatili ücreti,
Doğum yardımı,
Fazla çalışma ücreti,
Yolluk ücreti,
Seyahat primleri,
Evlenme yardımı,
Bayram harçlığı,
Ölüm yardımı,
Hastalık yardımı,
Vergi iadesi alacağı,
Teşvik ikramiyesi,
Transfer ücreti,
Devamlılık göstermeyen diğer primler.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı hesaplamada çalışanın aynı işyerinde çalıştığı süre dikkate alınır. Kıdem tazminatı hesabında çalışılan yıl sayısı brüt maaş ile çarpılır. Brüt maaş hesaplanırken maaş dışındaki yan ödemeler de dahil edilir. Çalışılan yıl dışındaki günler ise günlük brüt ücret ile çarpılır. Toplam miktardan damga vergisi kesintisi yapılır.
Kıdem Tazminatının Örnek Hesaplaması Nasıl Olur?
Kıdem tazminatı örnek hesaplama şöyledir;
Brüt Maaş: 7.000 TL.
İşe Giriş Tarihi: 01.01.2017.
İşten Çıkış Tarihi: 01.12.2021.
Çalıştığı Gün Sayısı: 1825 gün.
Kıdem Günü: 1825x 30 gün/365 = 150 gün.
Günlük Brüt ücret: 7.000 TL/30 = 233,33 TL.
Brüt kıdem Tazminatı: 150×233,33 = 34.999,5 TL.
Damga Vergisi: 34.999,5×0,00759 = 265,64 TL.
Net Kıdem Tazminatı: 34.999,5–265,24 = 34.734,26 TL.
Netten Brüte Maaş Hesaplama Formülü Nedir?
Netten brüte maaş hesaplama için brüt maaş hesaplama formülü kullanılabilir. Brüt maaş formülü şöyledir;
“Brüt Maaş= Net Maaş + (SGK İşçi Primi + İşsizlik Primi) + Gelir Vergisi + Damga Vergisi”
Özlük Dosyası Nedir?
Özlük dosyası nedir?Özlük dosyası bir kayıt işlemidir. Bir iş yerinde çalışan her kişi için gerekli bilgilerin ayrı ayrı tutulduğu kayıt dosyasıdır. 4857 Sayılı Türk İş Kanunu’na göre, personel özlük dosyası işveren tarafından düzenlenir. Özlük dosyasında çalışan kimlik bilgileri, kanunen düzenlenmesi zorunlu olan belgeler bulunmalıdır.
Bu dosya gerektiğinde ilgili memur ya da mercilere gösterilmek zorundadır. İşveren, gizli kalmasında çalışanın haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamakla yükümlüdür.
İşe Giriş Bildirgesi Nedir?
İşe giriş bildirgesi, işveren tarafından istihdam etmeye başladığı çalışan adına Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yapılan yasal bildirimdir. Böylece iş yeri bünyesinde kişinin çalıştırmaya başladığı SGK’da kayıt altına alınır ve sigorta süreci başlar.
İşe giriş bildirgesi, çalışanın işe başlayacağı tarihten 1 gün öncesinde yapılmalıdır; ancak işe başlama günü tatil gününe denk geliyorsa, çalışmaya başladığı gün de verilebilir.
Muhtasar Prim Hizmet Beyannamesi Nedir?
Muhtasar prim hizmet beyannamesi, sigortalıların cari aya ait prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini içerir. 5510 Sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılan kişiler, Kanun’un geçici 20’nci maddesi kapsamındaki sandıklar (Sandık personelinden işsizlik sigortası primi kesilenler) muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermekle yükümlüdür.
Muhtasar prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda verilmesi zorunludur. Bu beyanname, en geç ertesi ayın 26’ncı günü saat 23.59’a kadar yetkili vergi dairesine verilmelidir.
Çarşaf Bordro Örneği Nasıl Olur?
Çarşaf bordro, iş yerinde çalışanlara ilişkin ilgili aya ait tüm bordroların alt toplamlı olarak verildiği toplu bordro türüdür. Çarşaf bordro örneği farklı formatlarda çıkarılabilir.
İcmal Örneği Nasıl Olur?
İcmal, “kısaltma”, “özet” ya da “gösterge” anlamında bir terimdir. Mali işlemlerin bulunduğu resmî belgelerdir. İcmal tablosu; işçilik giderleri, işçi sayısı, yevmiye adedi, fazla mesai için yevmiye adedi, tatil yevmiye adedi ve ücretli izin yevmiye adedi gibi bilgilerin yer aldığı tablodur.
Bordro Hesabında Prim ve Gelir Vergisi İstisnaları Nelerdir?
Bordro hesabında prim ve gelir vergisi istisnaları dışında ayni veya nakdî ödemelerden SGK primi ve bazı vergiler kesilir. Sosyal Güvenlik priminin tavanı vardır. Gelir vergisi artan oranlı olarak uygulanır ve hesaplamada kümülatif gelir dikkate alınır.
Gelir vergisi dilimleri gelire göre yüzde 15 ila yüzde 40 arasında değişmektedir. Bordrodaki gelir vergisi istisnaları yemek yardımı ve yol yardımıdır.
İşe İade Nedir?
İş hukukunda işverenler tarafından keyfî veya haksız olarak uygulanan fesih işlemlerine karşı işçiler işe iade davası açabilir. Bu konuda İş Kanunu’nun 18/1. maddesi şöyledir; “Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.”
İşe iade davası şartları şunlardır;
İş Kanunu’na tabi olmak,
En az otuz ya da daha fazla işçi çalıştırılması,
İşçinin en az 6 aylık kıdemi bulunması,
İş sözleşmesinin süresinin belirsiz olması,
İş sözleşmenin geçerli bir neden olmaksızın feshedilmesi.
İş Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Nedir?
İş uyuşmazlıklarında arabuluculuk; yargı yolu dışında tarafsız üçüncü bir kişi aracılığı ile uyuşmazlığın çözümü yöntemidir. Arabulucu, karar mercii değildir. Tarafların haklılıkları açısından değerlendirme ve yönlendirmede yapamaz; tarafları anlaşmaları için uzlaşmaya ve iletişime yönlendirir.
İçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklarda da arabuluculuk mekanizması vardır. İş sözleşmesinin feshi sebebiyle ekonomik olarak işçinin zayıflaması ve işe iade davasının uzun sürecek olması sebebiyle normal koşullarda hak kazandığı ya da kazanacağı alacak ve tazminatlardan daha az tutar üzerinde uzlaşmak zorunda kalınması durumunda arabuluculuk devreye girebilir. Bazen de oransız tutarlar için arabulucunun iletişim ve yönlendirme sağlaması gerekebilir.
Kısa Çalışma Ödeneği Nedir?
Kısa çalışma ödeneği, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından yapılan bir ek ödeme türüdür. Emeği ile geçinen ve emeğinden başka geliri olmayan çalışanlara verilir. Kısa çalışma ödeneği miktarı, normal çalışma ücretlerinin altındadır.
Temel amacı, belli bir süre çalışanın ailesi ile yaşamlarını sürdürmelerini sağlamaktır. Çalışılmayan süreler için çalışanın kendisine ve aylık olarak her ayın 5’inde ödenen kısa çalışma ödeneği süresi, en fazla 3 aydır. Cumhurbaşkanı kararı ile 3 aylık süre 6 aya kadar uzatılabilir.
